Turku – thành phố lớn thứ ba của Phần Lan, nằm ở miền Tây Nam đất nước và là thành phố lâu đời nhất ở Phần Lan. Thành phố Turku từng là thủ đô của Phần Lan trong thời gian dài, từ thế kỷ 13 đến thế kỉ 19.
Được thành lập gần 800 trăm năm trước, trải qua những thăng trầm của lịch sử, qua nhiều thời đại và đế chế khác nhau, Cố đô Turku vẫn là thành phố tự hào về lịch sử văn hóa đồng thời là cửa ngõ phía Tây của đất nước Phần Lan.
1. Vài nét về cố đô Turku
Turku là một thành phố nằm ngay cửa dòng sông Aura hiền hòa xinh đẹp, có vị trí địa lý đắc địa vì nằm trên bờ biển và gần với quần đảo Åland, một khu vực địa lý độc lập thuộc Phần Lan. Thành phố cũng nằm gần khu vực hồ Saimaa, khu vực hồ lớn nhất Phần Lan, ngay tại cửa sông Aurajoki.
Thành phố Turku từng là trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của Phần Lan trong hàng thế kỷ. Về lịch sử hình thành, Turku được thành lập vào thế kỷ 13. Từ năm 1640 đến 1809, Turku là thủ đô của Vương quốc Thụy Điển, và sau đó là trung tâm của vùng Tây Phần Lan của Đế quốc Nga.
Mặc dù trận Đại hỏa hoạn Turku năm 1827 đã phá hủy phần lớn thành phố, nhưng tàn tích của quá khứ thời trung cổ vẫn có thể nhìn thấy qua các ngôi nhà của Turku khi đi dạo quanh thị trấn.
Trong lịch sử, Turku đã chịu nhiều tấn công và xâm lược từ các thế lực ngoại bang, nhưng vẫn tồn tại và phát triển. Trong chiến tranh Thế giới thứ hai, Turku bị bom hủy một phần, nhưng đã được tái thiết lập sau đó.
Sang đến thập kỷ những năm 1950 và 1960, Turku đã trở thành một trong những trung tâm công nghiệp lớn nhất của Phần Lan, với nhiều nhà máy và doanh nghiệp sản xuất lớn.
Trong thế kỷ 20, Turku được mệnh danh là “Cửa Ngõ mở sang Tây Phương” của Phần Lan, vì thành phố này có quan hệ hợp tác tốt với các thành phố và các quốc gia Tây Âu, đặc biệt ngang qua Vịnh Bothnia sang Stockholm (thủ đô Thụy Điển).
Chính vì trải qua bao thăng trầm của lịch sử nên Turku là một trong những thành phố cổ nhất và quan trọng nhất của Phần Lan, với nhiều di tích lịch sử và văn hóa như Nhà thờ Turku, và Lâu đài Turku….
Hơn nữa Turku là một trung tâm văn hóa và giáo dục, với Đại học Turku được thành lập vào năm 1920 và được coi là một trong những trường đại học hàng đầu ở Phần Lan. Nơi đây cũng được Liên minh Châu Âu lựa chọn là thủ đô văn hóa Châu Âu năm 2011 cùng với Tallinn và thủ đô của Estonia.
2. Ghé thăm những địa điểm nổi tiếng tại Turku
2.1. Nhà thờ Turku (Turku Cathedral)- thánh đường của thành phố Turku
Nhà thờ Turku hay còn gọi là nhà thờ Lutheran được xem là một trong những thánh đường quan trọng bậc nhất tại Phần Lan. Nhà thờ được xây dựng vào thế kỷ 13 và hoàn thành vào đầu thế kỷ 14.
Trong suốt lịch sử, nhà thờ trở thành trung tâm của giáo phận Turku và là nơi diễn ra nhiều sự kiện quan trọng của lịch sử Phần Lan, bao gồm các lễ hội và buổi hòa nhạc.
Nhà thờ Turku có kiến trúc pha trộn giữa phong cách Romanesque và Gothic, với nhiều tòa tháp và cửa sổ lớn với chiều dài khoảng 100m, chiều rộng khoảng 43m và chiều cao lên đến 24m. Nội thất của nhà thờ được trang trí với các bức tranh, tượng chạm và những tác phẩm nghệ thuật khác.
Một điểm đặc biệt của nhà thờ Turku là các tác phẩm nghệ thuật độc đáo và tinh tế trên các bức tường và trần nhà thờ. Các tác phẩm đại diện cho các giai đoạn khác nhau của chiều dài lịch sử và nghệ thuật ở Phần Lan trong suốt hơn 700 năm.
Một số tác phẩm đáng chú ý có thể kể đến đó là bức tranh “Thiên đàng và địa ngục” được vẽ trên trần nhà thờ, các tác phẩm điêu khắc trên cửa sổ và một số tác phẩm nghệ thuật được làm bằng đồng và bạc. Ngoài ra, Nhà thờ Turku còn có một lăng mộ của vua Gustav I của Thụy Điển và vua John III của Thụy Điển và Phần Lan.
2.2 Lâu đài Turku (Turku Castle)
Vẫn sừng sững nguy nga bên bờ sông Aura như từ những năm 1280, Lâu đài Turku có lẽ là điểm thu hút mang tính biểu tượng nhất của thành phố và là một trong những địa điểm du lịch được ghé thăm nhiều nhất ở Phần Lan.
Lâu đài Turku được xây dựng với lối kiến trúc thời trung cổ. Nơi đây từng là một pháo đài phòng thủ, thành lũy bảo vệ Turku, cũng là nơi sinh sống của các bậc vua chúa, tòa án hoàng gia, nhà tù giam những kẻ chống đối.
Ngày nay lâu đài Turku là bảo tàng trưng bày các cổ vật qua các thời kỳ ngoài ra còn là nơi diễn ra các cuộc triển lãm ghi lại lịch sử đầy biến động của đất nước Phần Lan.
Một điều đặc biệt là trận đại hỏa hoạn thảm khốc ở Turku có thể đã xóa sạch hầu hết vẻ hùng vĩ thời trung cổ của thành phố này, nhưng may mắn thay, Lâu đài Turku đã không bị hư hại gì vì ở xa thị trấn hơn.
Tính đến thời điểm hiện tại, Lâu đài Turku được công nhận là tòa nhà thời trung cổ lớn nhất còn sót lại ở Phần Lan và là một trong ba lâu đài duy nhất còn lại ở Phần Lan, cùng với Lâu đài Thánh Olaf ở Olavinlinna và Lâu đài Häme ở Hämeenlinna.
2.3. Quảng Trường Lớn (Old Great Square) – Trung tâm của cố đô Turku
Quảng trường lớn được xây dựng vào thế kỷ 14 là một khu kiến trúc phức hợp gồm năm tòa nhà đều là các trung tâm chính trị – xã hội, hành chính của thành phố thời bấy giờ.
Với vị trí đắc địa, đây là nơi gặp gỡ cho các thương nhân và người dân từ đó hình thành nên khu chợ nổi tiếng và sầm uất nhất thời trung cổ. Tuy nhiên, Quảng trường cũng bị thiệt hại nhiều sau trận đại hỏa hoạn năm 1827 thiêu rụi gần như toàn thành phố Turku.
Các tòa nhà quanh quảng trường được xây dựng vào nhiều thời kỳ khác nhau, có kiến trúc đa dạng, pha trộn nhiều trường phái và phong cách trên thế giới như phong cách Gothic, Baroque và cả phong cách kiến trúc hiện đại.
Một số tòa nhà nổi bật trên quảng trường bao gồm nhà thờ Turku (Turun Tuomiokirkko), nhà thờ đạo Luther (Turun Tuomiokirkko tapilu), và tòa nhà cổ của thư viện thành phố Turku.
2.4. Bảo tàng Aboa Vetus & Ars Nova- nơi lưu giữ những dấu tích lịch sử
Bảo tàng Aboa Vetus & Ars Nova là một trong những bảo tàng quan trọng nhất ở Turku, Phần Lan. Được thành lập năm 1995, bảo tàng này nằm ở khu vực cũ của thành phố, cách trung tâm Turku khoảng 1 km.
Lịch sử của bảo tàng bắt đầu với việc khai quật một phần của thành phố cổ Turku trong những năm 1990. Nhờ vào các nhà khảo cổ học, những di tích của Turku từ thế kỷ 14 đến 19 đã được tìm thấy và giữ lại.
Các di tích này được trưng bày ngay trong chính bảo tàng Aboa Vetus (tiếng Latin nghĩa là “các vật cổ xưa của Turku”). Sau đó, bảo tàng Ars Nova (tiếng Latin nghĩa là “nghệ thuật mới”) được thêm vào vào năm 2000 để giới thiệu các tác phẩm nghệ thuật đương đại và hiện đại.
Một điểm đặc biệt khác của bảo tàng Aboa Vetus & Ars Nova là khách tham quan được ghé thăm trực tiếp khu vực khai quật và tìm hiểu về các địa điểm quan trọng trong lịch sử Turku, bao gồm nhà thờ Turku, tòa thị chính cũ của thành phố và lâu đài Turku.
Các chuyến tham quan này được tổ chức định kỳ với mục đích giúp mọi người có thêm kiến thức về lịch sử và văn hóa của Turku cũng như từng giai đoạn thăng trầm qua từng đế chế của đất nước Phần Lan.
Tóm lại, Turku không chỉ là cố đô mang trong mình những dấu vết của thời gian xuyên suốt chiều dài lịch sử mà còn là nơi ghi lại những dấu ấn của lịch sử nhân loại của thế giới nói chung và Phần Lan nói riêng.
Cố đô Turku có nhiều hoạt động thú vị cho những người muốn trải nghiệm, như chèo kayak trên dòng sông Aura thơ mộng – trái tim và linh hồn của Turku, đi bộ dạo quanh và thưởng thức ẩm thực địa phương.
Nếu được miêu tả thì cố đô Turku thu hút hàng triệu lượt khách bởi nét đẹp đậm chất Trung cổ cùng nhiều phong cảnh thiên nhiên tuyệt sắc.. Từ các ngõ ngách nhỏ đến cảnh vật toàn thành phố đều mang vẻ đẹp nao lòng xen lẫn với vẻ đẹp của bến cảng – nơi tàu thuyền buôn bán tấp nập mỗi ngày, thấp thoáng xa xa từng đàn chim tung cánh ngang trời.